नेट इन्टरनेटले मानिसहरुलाई आजभोली यति धेरै त्रसित र यति धेरै सजिलो बनाएको छ कि जुन हाम्रो परिकल्पनाभन्दा बाहिर जान्छ । कतिपय कुराहरु आफ्नै मोबाइल स्क्रिनमा आउँदा हामीलाई सहज बनाएको छ भने कतिपय कुराको प्रयोग गर्न नजान्दा वा बाध्यात्मक परिस्थितिले हामी साइबर क्राइमको दलदलमा फसिरहेका छौं । अन्य कुरा नगरौं बझाङका दुईजना शिक्षित व्यक्ति अझ भनौं शिक्षकहरु अहिले सामाजिक सञ्जालमा भाइरल बनिरहनुभएको छ । उहाँहरु हुनुहुन्छ दुर्गाथलीका शिक्षक ध्रुवराज सोती र थलाराका महेशप्रसाद भट्टराई ।
उहाँहरुलाई अहिले यसरी भाइरल बनाइएको छ कि बाहिर अनुहार देखाउनै मुस्किल भइरहेको छ । तर यसमा हामी अचम्मित हुनुपर्ने कारण छैन । किनभने एउटा युवती नग्न अवस्थामा कामुक भएर बसिरहँदा उहाँहरुमा यौन उत्तेजना हुनु स्वाभाविक हो ।
भिडियोकलमार्फत आफ्नो नग्न शरीर देखाउँदै सरहरुलाई पनि कपडा खोलेर गोप्य अंगहरू देखाउन भनेपछि सरहरु आवेशमा आएर पग्लिएका हु्न् । प्राध्यापक भट्टराईले भने, 'भिडियो कल गरेर म माथि ब्लाकमेलिङ भयो । म पढाइरहेको थिएँ । एक्कासी नङ्गीएकी युवतीले भिडियो कल गरिन् । म आवेगमा आएको हुँ । अब सचेत भएँ ।'
यो अवस्थामा मानविय गुण प्रदर्शन हुनु कुनै अस्वाभाविक होइन तर उहाँहरु जस्तो शिक्षित व्यक्ति फन्दामा पर्नुमा समस्या हो । भोली आएर तपाई हामी पनि यसरी नै नङ्गिने अवस्था आउन सक्छ ।
पछिल्लो समय नेपाल, भारत, युरोपियन देश मात्र नभई संसारभरि नै यस्तो घृणित काम गर्दै पैसा असुल्ने युवतीहरूको समूह ठूलो देखिन्छ भने यस्तो गर्नुको पछाडि तीनवटा प्रमुख कारण रहेको देखिन्छ ।
पहिलो कारण भिडियो बनाएर पैसा असुल गर्ने । यस्ता युवतीहरूले मानिसको प्रोफाइल हेर्छन् । प्रोफाइलअनुसार उनीहरू सामाजिक सञ्जालमा जोडिन्छन् । प्रेमको नाटक गर्छन् । अश्लील भिडियो बनाउँछन् । आफूसँग अश्लील भिडियो भएको भन्दै पैसाका लागि बार्गेनिङ गर्छन् ।
दोस्रो कारण हो, बैंक खाता ह्याक गरी पैसा तान्ने । केही यस्ता युवतीहरू हुन्छन् जसले मायाजालमा फसाउँछन् र 'पैसा पठाइदिन्छु' भन्दै बैङ्क डिटेल्स लिन्छन् र खाता ह्याक गरेर खातामा भएको सबै पैसा तान्ने गरेको देखिन्छ ।
तेस्रो कारणमा पर्छ, केटाको मनस्थिति बुझ्ने । यदि पैसा दिन आनाकानी गर्यो भने त्यो भिडियो परिवारका सदस्य, साथीभाइलाई पठाएर बेज्जत गरिदिने । तर, यी सबै गर्नुको पछाडि भने पैसाको बार्गेनिङ नै मुख्य भएको पिडित प्राध्यापक महेश भट्टराई बताउनुहुन्छ ।
उहाँ यस्ता छिटपुट घटनाहरू आफूले सुनेको तर नचिनेकाहरूलाई साथी बनाउनुपूर्व उसको प्रोफाइल चेक गरेर चिनजानका साथीभाइहरू धेरै भए मात्र अनुरोध स्वीकार गर्दा यस्तो समस्या नआउने बताउनुहुन्छ । त्यसैले सामाजिक सञ्जाल प्रयोग गर्दा अपनाउनुपर्ने सुरक्षा विधिको अवलम्बन गर्न आवश्यक छ । यदि चुकियो भने यस्ता आपराधिक गिरोहहरूको फन्दामा परिने रहेछ । बिचार पुर्याउ है । अधिकांश साइबर अपराध फेसवुक र म्यासेन्जरको प्रयोगबाट हुने गरेका छन् । त्यसमा सबैभन्दा धेरै २० बर्ष मुनिका किशोर–किशोरी संलग्न छन् ।
धेरैजसो साइबर अपराधमा यौन र सम्बन्धको कुरा बढी जोडिन्छन् । पछिल्लो समय साइबर ठगीको सजिलो माध्यम बन्दै गएको छ । पैसा कमाउने उद्देश्यले पनि साइबर अपराध बढेको छ ।
नेपालमा पनि नेपाल प्रहरीको साइबर ब्युरोले व्यक्ति/अपराधिक समूहले सामाजिक सञ्जालमार्फत ठगी गर्ने कार्य दिन प्रतिदिन बढ्दै गएको जनाएको छ । ब्युरोले यसअघि पटकपटक विज्ञप्ति प्रकाशित गरी सामाजिक सञ्जालमार्फत ठगी कार्य बढेको जनाउँदै त्यसबाट बच्न र सचेत रहन अनुरोध गरेको छ ।
साइबर ब्युरोले प्रकाशित गरेको विज्ञप्तिमा 'सामाजिक सञ्जालमार्फत चिनजान भएकाले उपहार माग्ने, सामाजिक सञ्जाल ह्याक गरी रकम माग्ने, प्रेमजालमा पारी अनेकौँ बहानामा पैसा माग्ने र खाता खोल्न लगाई ओटीपी र एटीएमलगायतका विवरण मागी रकम असुली गर्नेजस्ता कार्य गरेको देखिएकाले यसप्रति सचेत रहन' आग्रह गरिएको छ ।
